Nghị quyết 16/NQ-CP ngày 09/02/2023 Phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 01 năm 2023

 NGHỊ QUYẾT

PHIÊN HỌP CHUYÊN ĐỀ VỀ XÂY DỰNG PHÁP LUẬT THÁNG 01 NĂM 2023

CHÍNH PHỦ

Căn cứ Luật Tổ chức Chính phủ ngày 19 tháng 6 năm 2015; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 22 tháng 11 năm 2019;

Căn cứ Nghị định số 39/2022/NĐ-CP ngày 18 tháng 6 năm 2022 của Chính phủ ban hành Quy chế làm việc của Chính phủ;

Trên cơ sở thảo luận của các Thành viên Chính phủ và kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật, tổ chức ngày 02 tháng 02 năm 2023,

QUYẾT NGHỊ:

Chính phủ đánh giá cao nỗ lực, cố gắng của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ đã cơ bản hoàn thành Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, các dự án luật, pháp lệnh, dự thảo Nghị quyết được Chính phủ trình Quốc hội bảo đảm tiến độ, nâng cao chất lượng, cụ thể hóa được các chủ trương, đường lối của Đảng, Hiến pháp, các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và phù hợp với các cam kết quốc tế; bám sát thực tiễn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách cũng như xử lý các vấn đề mới phát sinh, tạo cơ sở pháp lý để phát triển kinh tế - xã hội gắn liền với mục đích quốc phòng, an ninh, bảo vệ quyền con người, quyền sở hữu hợp pháp của cá nhân, tổ chức, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước.

Chính phủ yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong công tác xây dựng pháp luật; thực hiện nghiêm quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; trực tiếp chỉ đạo việc xây dựng, hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành pháp luật; có giải pháp khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế trong công tác xây dựng pháp luật; xác định rõ trách nhiệm của các cá nhân, đơn vị trong việc để xảy ra tình trạng chậm, nợ ban hành văn bản quy phạm pháp luật hoặc không bảo đảm chất lượng của văn bản quy phạm pháp luật được ban hành theo thẩm quyền hoặc được giao chủ trì soạn thảo, trình cơ quan có thẩm quyền ban hành. Trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý các dự án luật, đề nghị xây dựng luật cần phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả với các cơ quan của Đảng, Quốc hội, cơ quan, tổ chức liên quan khác; lấy ý kiến đối tượng chịu sự tác động trực tiếp, ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học; tham khảo kinh nghiệm quốc tế; tăng cường truyền thông, tạo đồng thuận, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật. Bộ trưởng Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức nghiên cứu, báo cáo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về việc xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội hoặc Đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan đến đất đai, bất động sản để xử lý các khó khăn, vướng mắc hiện nay, tạo hành lang pháp lý và động lực phát triển kinh tế - xã hội.

Chính phủ quyết nghị các nội dung cụ thể như sau:

1. Về Đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023

a) Chính phủ cơ bản thông qua Đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024; điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 (sau đây gọi tắt là Chương trình) do Bộ Tư pháp tổng hợp, trình Chính phủ tại Tờ trình số 02/TTr-BTP ngày 18 tháng 01 năm 2023;

b) Chính phủ thống nhất điều chỉnh thời gian trình một số dự án Luật như sau:

- Luật Công chứng (sửa đổi); Luật Địa chất và Khoáng sản; Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn: Đưa 03 dự án Luật này vào Chương trình năm 2024, trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024) và thông qua tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024) để bảo đảm nguồn lực thực hiện, bảo đảm chất lượng, tiến độ xây dựng các dự án luật và cân đối Chương trình năm 2023 và Chương trình năm 2024.

- Luật Dân số (sửa đổi): Đưa dự án Luật này vào Chương trình năm 2024, trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024) và thông qua tại Kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2025) để bảo đảm tính gối đầu của Chương trình năm 2024 và Chương trình năm 2025.

c) Chính phủ giao các đồng chí Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ:

- Tăng cường công tác chỉ đạo nghiên cứu, rà soát, lập hồ sơ đề nghị xây dựng luật theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 ngày 05 tháng 11 năm 2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quyết định số 2114/QĐ-TTg ngày 16 tháng 12 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ triển khai Kết luận số 19-KL/TW về định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV, gửi Bộ Tư pháp để tổng hợp, báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định.

- Các đồng chí Bộ trưởng các Bộ: Y tế, Công Thương, Tài chính chỉ đạo các đơn vị, cá nhân liên quan khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu, giải trình ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội về đề nghị xây dựng các luật: Luật Bảo hiểm y tế (sửa đổi), Luật Phát triển công nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp (sửa đổi); tiếp tục tổng kết thực tiễn, xác định rõ sự cần thiết, phạm vi sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các dự án Luật này, báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định.

- Về các dự án luật: Luật Đường bộ, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Luật Lực lượng an ninh, trật tự ở cơ sở: Chính phủ đã có báo cáo Quốc hội về việc hoàn thiện hồ sơ các dự án Luật này. Bộ Công an, Bộ Giao thông vận tải tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp, các cơ quan của Quốc hội để thống nhất về quy trình, thủ tục trình bổ sung các dự án luật nêu trên vào Chương trình.

- Đối với Đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cảnh vệ và Đề nghị xây dựng Luật Việc làm (sửa đổi): Bộ Công an, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội khẩn trương tiếp thu ý kiến Thành viên Chính phủ tại Phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 01 năm 2023, hoàn thiện hồ sơ Đề nghị xây dựng Luật, gửi Bộ Tư pháp để tổng hợp vào Chương trình.

- Đối với Đề nghị xây dựng các luật: Luật Thủ đô (sửa đổi), Luật Phòng không nhân dân, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản sẽ được Chính phủ cho ý kiến tại Phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 02 năm 2023: Sau khi Chính phủ cho ý kiến, Bộ Quốc phòng và Bộ Tư pháp khẩn trương tiếp thu ý kiến Thành viên Chính phủ, hoàn thiện hồ sơ Đề nghị xây dựng Luật để tổng hợp vào Chương trình.

- Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, cơ quan liên quan xây dựng hồ sơ Đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, trình Chính phủ cho ý kiến, gửi Bộ Tư pháp để tổng hợp, bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, trình Quốc hội cho ý kiến, thông qua tại 01 kỳ họp (Kỳ họp thứ 6, tháng 10/2023).

- Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến Thành viên, chỉnh lý, hoàn thiện Đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh Chương trình năm 2023. Giao Bộ trưởng Bộ Tư pháp thừa ủy quyền Thủ tướng, thay mặt Chính phủ ký Tờ trình về Đề nghị của Chính phủ nêu trên, trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo quy định.

2. Về dự án Luật tài nguyên nước (sửa đổi)

Đánh giá cao sự chuẩn bị nghiêm túc, tích cực của Bộ Tài nguyên và Môi trường hoàn thiện hồ sơ dự án Luật tài nguyên nước (sửa đổi) theo đúng quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Chính phủ thống nhất về sự cần thiết xây dựng dự án Luật tài nguyên nước (sửa đổi) nhằm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương của Đảng và Nhà nước theo hướng sửa đổi toàn diện Luật tài nguyên nước năm 2012 để hoàn thiện hệ thống pháp luật về tài nguyên nước, đáp ứng yêu cầu về quản lý tài nguyên nước hiệu quả, bền vững; khắc phục căn bản những bất cập, vướng mắc do quy định hiện hành; bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật và các cam kết đa phương, song phương của Việt Nam.

Trên cơ sở tổng kết, đánh giá kỹ lưỡng việc thực hiện Luật tài nguyên nước năm 2012 để làm rõ các kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, bài học kinh nghiệm và các giải pháp chính sách, Bộ Tài nguyên và Môi trường cần chọn lọc những vấn đề đã chín, đã rõ, đã được thực tiễn chứng minh là hiệu quả thì tiếp tục thực hiện; các vướng mắc, bất cập, điểm nghẽn trong thực tế thì điều chỉnh để tháo gỡ; bổ sung những vấn đề chưa có quy định.

Nội dung chính sách của dự thảo Luật cần tập trung tăng cường phân cấp quản lý, gắn với phân bổ nguồn lực và nâng cao trách nhiệm người đứng đầu, tăng cường công cụ kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm. Đồng thời, quy định cụ thể, đầy đủ về trách nhiệm của các bộ, cơ quan, tổ chức có liên quan, bảo đảm đồng bộ, tránh chồng chéo, bỏ sót, tăng cường công tác phối hợp và cải cách thủ tục hành chính để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Chú ý các chính sách về bảo vệ công trình cấp nước sinh hoạt; bảo vệ, quản lý nguồn nước, dòng chảy tự nhiên, an toàn hồ chứa, đập,... gắn với chính sách bảo vệ môi trường và phát triển các phương thức vận tải phù hợp để phát triển kinh tế. Cần có các cơ chế tài chính, chính sách thuế, giá, phí bảo đảm đồng bộ, hiệu quả về lâu dài, phù hợp với các nguyên tắc của kinh tế thị trường, đồng bộ với các chính sách khác về quản lý tài nguyên nước.

Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu tiếp thu tối đa ý kiến của các Thành viên Chính phủ, nhất là về các vấn đề liên quan đến: cơ chế tài chính, thẩm quyền và thủ tục cấp phép, điều hòa và phân phối tài nguyên nước, khai thác, quản lý nguồn nước, hành lang bảo vệ nguồn nước..., nhất là các chính sách tác động trực tiếp đến quyền và lợi ích của người dân, doanh nghiệp.

Trong quá trình soạn thảo dự án Luật, Bộ Tài nguyên và Môi trường cần chủ động tổ chức tham vấn, lấy ý kiến bằng hình thức phù hợp, hiệu quả đối tượng chịu sự tác động, doanh nghiệp, nhà khoa học và các cơ quan, địa phương, tổ chức có liên quan, tăng cường truyền thông chính sách để tạo sự đồng thuận.

Bộ Tài nguyên và Môi trường khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến Thành viên Chính phủ, kết luận của Chính phủ để hoàn thiện hồ sơ dự án Luật. Giao Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo việc hoàn thiện dự án Luật này, để trình Quốc hội dự án Luật này tại Kỳ họp thứ 5, thông qua tại Kỳ họp thứ 6 năm 2023.

3. Về Đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật cảnh vệ

Chính phủ đánh giá cao Bộ Công an đã chủ trì xây dựng Đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cảnh vệ theo đúng quy định nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng1 về xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về cảnh vệ.

Cơ bản thống nhất với đề xuất của Bộ Công an về mục tiêu và nội dung 04 chính sách, trong đó lưu ý cần thống nhất về tiêu chí xác định đối tượng cảnh vệ, các biện pháp cảnh vệ khả thi, hiệu quả, phù hợp với thông lệ quốc tế (Chính sách 2); tăng cường trang thiết bị hiện đại, có chế độ chính sách hợp lý để thực hiện các biện pháp cảnh vệ chủ động, hiệu quả trong tình hình mới (Chính sách 3); tăng cường quyền hạn của lực lượng cảnh vệ để bảo đảm việc thực hiện nhiệm vụ của lực lượng này, làm rõ nhiệm vụ của lực lượng cảnh vệ thực hiện ở địa phương để quy định phù hợp, bảo đảm không phát sinh tổ chức bộ máy mới, không làm tăng biên chế trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân theo đúng chủ trương của Đảng (Chính sách 4). Trong quá trình xây dựng Luật, cần tăng cường tổ chức hội thảo, lấy ý kiến các chuyên gia, các cơ quan, tổ chức có liên quan, chú trọng truyền thông chính sách để tạo sự đồng thuận trước, trong và sau khi ban hành chính sách.

Việc hoàn thiện các chính sách cần đánh giá tác động chính sách một cách kỹ lưỡng, khoa học, đúng quy định pháp luật; luật hóa những vấn đề đã đánh giá, tổng kết kỹ; khắc phục tối đa hạn chế, bất cập của các quy định hiện hành; tăng cường phân cấp, phân quyền, đẩy mạnh kiểm tra, giám sát; bảo đảm tính khả thi, phù hợp với tình hình thực tế và tiến trình hội nhập, mở rộng giao lưu và hợp tác quốc tế; tiếp tục nghiên cứu phân cấp, phân quyền rõ, cụ thể; giải quyết các bất cập, vướng mắc trong quy định hiện hành; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, minh bạch, khả thi của hệ thống pháp luật.

Bộ Công an khẩn trương chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ và cơ quan có liên quan tiếp thu ý kiến Thành viên Chính phủ, hoàn thiện hồ sơ Đề nghị xây dựng Luật theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, gửi Bộ Tư pháp tổng hợp, bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh để trình Quốc hội cho ý kiến, thông qua tại một kỳ họp (Kỳ họp 6, tháng 10 năm 2023).

4. Về đề nghị xây dựng Luật việc làm (sửa đổi)

Chính phủ thống nhất sự cần thiết lập Đề nghị xây dựng Luật Việc làm nhằm thể chế hóa cụ thể hơn đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển nguồn nhân lực, giải quyết việc làm, hỗ trợ phát triển thị trường lao động, cải cách chính sách bảo hiểm thất nghiệp phù hợp với điều kiện, yêu cầu của thời kỳ mới, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với các quy định tại các luật liên quan, cũng như hướng tới giải quyết hiệu quả các vướng mắc của thực tiễn.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội trên cơ sở tổng kết việc thi hành các quy định của pháp luật trong lĩnh vực việc làm, cần đánh giá, nghiên cứu toàn diện, kỹ lưỡng hơn về kết quả đạt được, các hạn chế, bất cập, nguyên nhân và phân tích đầy đủ các căn cứ chính trị, pháp lý, thực tiễn để bảo đảm sự hợp pháp, khả thi của những giải pháp được đề xuất tại các nhóm chính sách.

Cơ bản thống nhất với mục tiêu của 04 nhóm chính sách thể hiện tại Đề nghị xây dựng Luật, tuy nhiên, cần rà soát, nghiên cứu tập trung và đánh giá tác động kỹ lưỡng hơn đối với một số giải pháp trọng tâm, thực sự cần thiết, đặc biệt là nội dung mới mà chưa có quy định pháp luật điều chỉnh để giải quyết vướng mắc thực tiễn, bảo đảm không mâu thuẫn, chồng chéo với các quy định pháp luật liên quan; phù hợp với các quy định, tiêu chuẩn quốc tế, hướng tới phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiệu quả, nâng cao chất lượng lao động có kỹ năng nghề, đáp ứng yêu cầu thực tiễn về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho đất nước trong tình hình mới.

Đối với các quy định về các loại quỹ cần phân tích, đánh giá kỹ lưỡng sự cần thiết thành lập mỗi loại quỹ, làm rõ hơn mô hình hoạt động và cơ chế huy động nguồn vốn là quỹ tài chính ngoài ngân sách có sự hỗ trợ của Nhà nước hay quỹ ngoài ngân sách thực hiện cơ chế xã hội hóa; tác động của các quỹ này với các cơ chế tài chính hiện hành, đồng bộ với các quy định của pháp luật có liên quan, bảo đảm tính linh hoạt trong việc điều hành chính sách của Chính phủ.

Trong quá trình hoàn thiện các chính sách của Đề nghị xây dựng Luật, cơ quan chủ trì soạn thảo cần tập trung thời gian, nguồn lực để tổ chức lấy ý kiến rộng rãi các đối tượng liên quan, nhà khoa học, chuyên gia, các cơ quan, tổ chức có liên quan, thực hiện tốt công tác truyền thông, lấy ý kiến nhân dân để tạo sự đồng thuận.

5. Về việc xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học, nghệ thuật năm 2021

Giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ và các cơ quan liên quan nghiên cứu, sửa đổi Nghị định số 90/2014/NĐ-CP ngày 29 tháng 9 năm 2014 về “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học nghệ thuật và Nghị định số 133/2018/NĐ-CP ngày 01 tháng 10 năm 2018 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 90/2014/NĐ-CP để giải quyết các vướng mắc trong thực tiễn về việc xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” trong lĩnh vực văn học nghệ thuật.

1 Nghị quyết số 12-NQ/TW, ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; Kết luận số 35-KL/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị về Danh mục chức danh, chức vụ lãnh đạo và tương đương của hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở